Circadiaans ritme; wat is het en waarom is het zo belangrijk?
Sep 10, 2018
door | sep 10, 2018 | Leefstijl
Goed nieuws! De moderne wetenschap begint eindelijk in te lopen op de eeuwenoude kennis van de Ayurvedische wetenschap. Dat blijkt wel uit onderstaand bericht over de 'ontdekking' van het circadiaans ritme.
“Drie Amerikanen krijgen dit jaar de Nobelprijs voor geneeskunde. Zij ontdekten het mechanisme van de biologische klok.” Bron: NRC
Wat zijn circadiaanse ritmes?
Dagelijks ritme, biologische klok, interne klok, 24-uurs ritme, slaap-waakritme; het zijn allemaal benamingen voor hetzelfde principe. Onze interne klok die het natuurlijke dag- en nachtritme volgt: het zogenaamde circadiaans ritme.
Bijna alle levende organismen hebben een soortgelijke moleculaire klok. Dit circadiane programma zit in alle lichaamscellen, maar het staat bij dieren en mensen ook nog onder controle van een centrale lichaamsklok in de hersenen. Deze centrale klok stelt zich via een signaal uit de ogen in op de licht- en donkercyclus van dag en nacht.
Als je wel eens een jetlag hebt gehad na een lange vliegreis dan heb je aan den lijve ondervonden dat de biologische klok bestaat. Je lichaam blijft nog even in het oude ritme doorgaan, waardoor je ’s nachts de slaap niet kan vatten en overdag je ogen haast niet open kan houden. Het duurt even voordat je interne klok weer is afgestemd op jouw nieuwe ritme. Lees het hele artikel hier: NRC.
Ayurveda & de rol van het circadiaans ritme
Ayurveda erkent al duizenden jaren het belang van het circadiaans ritme, ofwel het zogenaamde dag-nachtritme. Deze ritmes zijn gebaseerd op een periode van 24 uur en worden beïnvloed door de afwisseling van nacht en dag. Dit ritme kan zeer veel aspecten van je welzijn beïnvloeden. Je slaap-waakritme, hormoonafgifte, bloeddruk, lichaamstemperatuur en andere belangrijke lichamelijke functies worden allemaal aangestuurd door het circadiaanse ritme.
Het natuurlijk ritme van de dagen verloopt volgens Ayurveda in blokken van 4 uur. Twee keer per dag wordt er een cyclus doorlopen waarbij steeds een andere energie overheerst. In grote lijnen zien de cycli er zo uit:
- Vroege ochtend; Tijd voor opstaan en meditatie
- Ochtend; Tijd voor lichaamsbeweging en ontbijt
- Midden van de dag; Tijd om te werken en te eten
- Middag; Tijd voor werk en meditatie
- Avond; Tijd om te eten en te ontspannen
- Nacht; Tijd om te slapen en te verwerken
Deze cycli lopen nooit helemaal gelijk met de klok, maar hebben alles te maken met de golfbeweging van de natuurlijke invloeden. Zo is de vroege ochtend het tijdstip rondom zonsopkomst. Dat is natuurlijk afhankelijk van je locatie en of het zomer of winter is. Deze blokken verschuiven dus voortdurend. Waar het om gaat, is dat je leert herkennen hoe je energiebalans verschuift gedurende de dag. En hoe je daar het best op in kan spelen.
Uit balans
Door de invloed van kunstmatig licht, tv, email en diensten als Netflix zijn we verleerd om naar deze ritmes te luisteren. We gaan te laat naar bed, staan te laat op en eten op tijden die niet goed voor ons zijn. Hierdoor verstoort onze energiebalans waardoor we ons moe of zelfs uitgeput voelen, last krijgen van onze spijsvertering en gewoon niet lekker in ons vel zitten.
Een verstoord circadiaans ritme kan slaapstoornissen veroorzaken en wordt ook geassocieerd met andere stoornissen. Denk hierbij aan obesitas, diabetes, depressie, bipolaire stoornis maar ook seizoensgebonden stoornissen.
Bovendien beïnvloedt dit ritme ook zaken als vruchtbaarheid, mentale focus en veroudering en kan het onnodige stress en hartaanvallen veroorzaken. De Wereld Gezondheidsorganisatie erkent nachtverschuivingen als mogelijke oorzaak van kanker. Uit onderzoek blijkt dat het werken in ploegendienst de klok zo kan verstoren dat het op den duur schadelijk is voor de gezondheid. Er is zelfs gebleken dat nachtzusters een verhoogd risico hebben op borstkanker. Zo bepalend is je biologische klok dus..
In balans
Als we wel goed naar deze natuurlijk ritmes luisteren en het circadiaanse ritme volgen, eten we als we honger hebben en slapen we als we moe zijn. En als we op de juiste tijd opstaan en naar bed gaan, eten, bewegen en ontspannen – dan leven we in ritme met de natuur. En hoe meer we in dit ritme leven, hoe meer energie we hebben en hoe beter we in ons vel zitten.
Al lang voordat deze wetenschappelijk studies werden uitgevoerd, sprak Ayurveda over deze ritmes. Over balans en synchroniciteit met de natuur en over in lijn zijn met jezelf. Door middel van leefstijl- en voedingsadvies geeft Ayurveda heel veel praktische handvatten om de circadiaanse ritmes weer in balans te brengen. Dit zijn hele simpele en logische adviezen die je makkelijk in je dagelijkse leven kan integreren en die je gezond en in balans houden.
Wil jij meer in ritme met de natuur leven en flow ervaren?
Wil je graag meer weten over deze ritmes en hoe je die het beste kan benutten? In mijn jaarprogramma 365 dagen Fit met Ayurveda! help ik je hiermee. In deze cursus help ik je een jaar lang met het aanleren van de juiste gezonde gewoontes en leg ik je de basisbeginselen van Ayurveda uit zodat jij niet langer meer tegen de stroom in hoeft te zwemmen maar in de plaats daarvan flow ervaart. Hier vind je meer informatie over 365 dagen Fit met Ayurveda!
Rust in je hoofd & je lijf
Heb jij behoefte aan rust in je hoofd en in je leven? Meld je dan vandaag nog gratis aan voor mijn videoreeks Rest & Reset waarin ik je binnen 15 laat zien hoe je uit de ratrace stapt en je meer tijd, rust en energie overhoudt voor wat er écht toe doet in jouw leven.
